Η μέθοδος Montessori είναι μια παιδαγωγική προσέγγιση που δίνει έμφαση στην ανεξαρτησία, τη βιωματική μάθηση και τον σεβασμό προς τη φυσική ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού. Αναπτύχθηκε πριν από περισσότερο από έναν αιώνα από την Ιταλίδα γιατρό και παιδαγωγό Maria Montessori και έχει διαχρονική αξία, καθώς έχει αφήσει το στίγμα της στις μεθόδους ανατροφής των παιδιών παγκοσμίως. Στην καρδιά της μεθόδου βρίσκεται η ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού — γνωστική, κοινωνική, συναισθηματική και σωματική — μέσα από ένα δομημένο περιβάλλον προσαρμοσμένο στις αναπτυξιακές του ανάγκες.

Βασικές αρχές της μεθόδου Μοντεσσόρι

Η Δρ. Maria Montessori ανέπτυξε τη φιλοσοφία της μέσα από προσεκτική παρατήρηση μικρών παιδιών, ιδιαίτερα σε κοινωνικά ευάλωτα περιβάλλοντα. Ανακάλυψε ότι τα παιδιά ευδοκιμούν όταν έχουν ελευθερία επιλογών σε ένα καλά οργανωμένο περιβάλλον που προωθεί την εξερεύνηση και την αυτονομία.

Οι βασικές αρχές της μεθόδου Montessori περιλαμβάνουν:

• Εκπαίδευση με επίκεντρο το παιδί: Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα όταν ακολουθούν τα ενδιαφέροντά τους και εργάζονται με τον δικό τους ρυθμό.

• Προετοιμασμένο περιβάλλον: Ο χώρος μάθησης σχεδιάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να ενθαρρύνει την ανεξαρτησία.

• Βιωματικά υλικά: Η μάθηση είναι απτική και εμπειρική, με υλικά που βοηθούν στην κατανόηση μέσω πράξης.

• Μικτές ηλικίες: Τα παιδιά διαφορετικών ηλικιών μαθαίνουν μαζί, ενισχύοντας τη συνεργασία και την ενσυναίσθηση.

• Εσωτερικά κίνητρα: Η μάθηση βασίζεται στην εσωτερική ικανοποίηση και περιέργεια, όχι σε εξωτερικές ανταμοιβές ή τιμωρίες.

Ο ρόλος του περιβάλλοντος στην συγκεκριμένη μέθοδο ανατροφής των παιδιών

Ένα από τα βασικά στοιχεία της μεθόδου Montessori είναι το προετοιμασμένο περιβάλλον. Είτε στο σχολείο είτε στο σπίτι, ο χώρος οργανώνεται προσεκτικά ώστε να ενθαρρύνει την αυτενέργεια και τη συγκέντρωση του παιδιού.
Σε μια τάξη ή σε ένα σπίτι εμπνευσμένο από τη μέθοδο Montessori δεν θα δείτε σειρές θρανίων ή έντονα διακοσμημένους τοίχους. Το περιβάλλον είναι οργανωμένο, ήρεμο και αισθητικά ευχάριστο.

Έπιπλα που υποστηρίζουν τη μέθοδο Μοντεσσόρι

Τα έπιπλα που ακολουθούν τις αρχές της μεθόδου Μοντεσσόρι είναι σχεδιασμένα ώστε να δίνουν στο παιδί τη δυνατότητα να κάνει πράγματα μόνο του. Χαρακτηρίζονται από:

• Διαστάσεις προσαρμοσμένες στο παιδί: Τραπέζια, καρέκλες, ράφια και εργαλεία στο μέγεθος του παιδιού για εύκολη πρόσβαση.

• Ανοιχτά ράφια: Τα υλικά τοποθετούνται σε χαμηλά, ανοιχτά ράφια ώστε να μπορεί το παιδί να επιλέγει αυτόνομα.

• Οριοθετημένους χώρους: Ο χώρος χωρίζεται σε ζώνες (π.χ. πρακτική ζωή, αισθητηριακά, μαθηματικά, γλώσσα, πολιτισμός) για συγκεντρωμένη εργασία.

• Απασχόληση στο πάτωμα: Χαλάκια και χαμηλά τραπέζια επιτρέπουν την απασχόληση σε άνετες στάσεις στο πάτωμα.

Τα πιο συνηθισμένα έπιπλα Montessori περιλαμβάνουν τραπέζια για νήπια, κρεβάτια δαπέδου, και βοηθητικούς πύργους (learning towers) για να συμμετέχουν τα παιδιά με ασφάλεια σε καθημερινές δραστηριότητες. Ανάμεσα στα έπιπλα που υποστηρίζουν τη μέθοδο Montessori έχουμε ξεχωρίσει τα παρακάτω:

• Casababy La Maison White – Βρεφικό Κρεβάτι Μετατρεπόμενο
Ένα κομψό και λειτουργικό βρεφικό κρεβατάκι που μετατρέπεται εύκολα, προσαρμόζοντας το υπνοδωμάτιο στις αναπτυξιακές φάσεις του παιδιού.

• Drewex Little House – Κούνια και Συρταριέρα Graphite
Πολυλειτουργικό έπιπλο που συνδυάζει την άνεση της κούνιας με την πρακτικότητα του αποθηκευτικού χώρου, δίνοντας στο παιδί ανεξαρτησία στον δικό του χώρο.

• Drewex Milo Tipi – Κρεβατάκι 70×140 White
Κρεβάτι εμπνευσμένο από τον σχεδιασμό “tipi”, ιδανικό για το πέρασμα από την κούνια στο πρώτο κρεβάτι δαπέδου Μοντεσσόρι.

• Elis Design Bublina Max – Montessori Πύργος Εκμάθησης 75cm
Ένας σταθερός και ασφαλής πύργος εκμάθησης που επιτρέπει στα παιδιά να συμμετέχουν ενεργά στην κουζίνα ή στο μπάνιο.

• Elis Design Montessori – Πύργος Εκμάθησης 85cm 3 σε 1
Ένας πολυλειτουργικός πύργος που μετατρέπεται εύκολα και καλύπτει πολλαπλές ανάγκες, όπως τραπεζάκι ή κάθισμα, ενθαρρύνοντας την αυτονομία του παιδιού.

Παιχνίδια Montessori για μάθηση και διασκέδαση μαζί

Τα παιχνίδια Montessori που ασπάζονται τη συγκεκριμένη φιλοσοφία λειτουργούν ως εκπαιδευτικά εργαλεία που βοηθούν το παιδί να αναπτύξει δεξιότητες με φυσικό και ευχάριστο τρόπο. Είναι σχεδιασμένα ώστε να ενθαρρύνουν την αυτονομία, τη συγκέντρωση και την ελεύθερη εξερεύνηση. Παρακάτω σας προτείνουμε διάφορα διασκεδαστικά παιχνίδια που ευθυγραμμίζονται με τις αρχές της μεθόδου Μοντεσσόρι:

• Elineli Zoo Montessori – Τρόλεϊ Περπατούρα με Κύβους
Περπατούρα ιδανική για πρώτα βήματα και παράλληλα δραστηριότητα κατασκευών με κύβους.

• Elineli Montessori – Εκπαιδευτικό Κουτί Σετ Παιχνιδιών 5 σε 1
Πολυδραστηριότητα που αναπτύσσει λεπτές κινητικές δεξιότητες, αναγνώριση σχημάτων και χρωμάτων.

• Jabadabado – Ξύλινο Παντοπωλείο
Ένα παιχνίδι ρόλων που ενισχύει τη φαντασία και την κατανόηση καθημερινών συναλλαγών.

• Elineli Animals Montessori – Ξύλινο Παζλ
Παζλ με ζώα που καλλιεργεί τη λογική σκέψη και την αναγνώριση σχημάτων.

• Elineli Dentist Montessori – Εκπαιδευτικό Παιχνίδι Οδοντίατρος
Ενισχύει τη γνώση γύρω από την υγιεινή των δοντιών και το επάγγελμα του οδοντιάτρου.

• Elineli Fishes Montessori – Παιχνίδι Ισορροπίας 4 σε 1
Αναπτύσσει συντονισμό χεριού-ματιού, υπομονή και στρατηγική σκέψη.

• Elineli Montessori – Εκπαιδευτικό Κουτί Σετ Παιχνιδιών 4 σε 1
Πολυλειτουργικό παιχνίδι για την ενίσχυση λογικής, λεπτής κινητικότητας και συγκέντρωσης.

• Elineli Race XXL Montessori – Ξύλινη Πίστα Αγώνων Σετ με Λεωφορεία
Ιδανικό για ομαδικό παιχνίδι, ταχύτητα και εξερεύνηση της αιτίας και αποτελέσματος.

• Jabadabado – Ξύλινη Παιδική Κουζίνα με Κατσαρόλες
Μιμητικό παιχνίδι που ενισχύει τη δημιουργικότητα και την καθημερινή αυτονομία.

• Jabadabado Teddy – Ξύλινα Τουβλάκια Κατασκευών
Ιδανικά για δημιουργία κατασκευών, καλλιεργώντας φαντασία, συντονισμό και χωρική αντίληψη.

Οφέλη της μεθόδου

Η μέθοδος Montessori έχει αποδείξει ότι βοηθά τα παιδιά να αναπτυχθούν ως ολόπλευρες προσωπικότητες. Μερικά από τα σημαντικότερα οφέλη είναι:

• Ανεξαρτησία: Τα παιδιά μαθαίνουν να παίρνουν αποφάσεις και να λύνουν προβλήματα μόνα τους.

• Συγκέντρωση: Οι μεγάλες περίοδοι ανεμπόδιστης εργασίας ενισχύουν τη συγκέντρωση.

• Κοινωνικές δεξιότητες: Η συνεργασία μεταξύ παιδιών διαφορετικών ηλικιών ενδυναμώνει την ενσυναίσθηση.

• Βαθύτερη κατανόηση: Η βιωματική μάθηση επιτρέπει την αφομοίωση αφηρημένων εννοιών.

• Αγάπη για τη μάθηση: Η ελευθερία επιλογών ενισχύει τη φυσική περιέργεια του παιδιού.

Εφαρμογή της μεθόδου Μοντεσσόρι στο σπίτι

Δεν χρειάζεται να φοιτήσει ένα παιδί σε σχολείο Μοντεσσόρι για να ωφεληθεί από τη μέθοδο. Πολλές οικογένειες επιλέγουν να εφαρμόσουν τις αρχές στο σπίτι:

• Δημιουργία περιβάλλοντος με χαμηλά ράφια και ξεκάθαρη οργάνωση.

• Παροχή χρόνου για ανεμπόδιστο, ελεύθερο παιχνίδι.

• Συμμετοχή του παιδιού σε καθημερινές δραστηριότητες (μαγείρεμα, καθάρισμα).

• Επιλογή παιχνιδιών που είναι απλά, φυσικά και κατάλληλα για το αναπτυξιακό στάδιο.

Γενικά, η μέθοδος Μοντεσσόρι είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια εκπαιδευτική προσέγγιση. Θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε ως μια φιλοσοφία ζωής που σέβεται και στηρίζει τις δυνατότητες κάθε παιδιού. Μέσα από προσεκτικά επιλεγμένα βρεφικά είδη όπως έπιπλα και παιχνίδια αλλά και κατάλληλα διαμορφωμένα περιβάλλοντα εκμάθησης, μπορούμε να καλλιεργήσουμε παιδιά με αυτοπεποίθηση, ανεξαρτησία και όρεξη για γνώση.

www.targeted.gr