Μια εποχή χωρίς binge-watching: Πώς θα ήταν οι σειρές χωρίς την κυριαρχία του Netflix
Πριν το Netflix καθιερώσει το binge-watching, οι θεατές περίμεναν υπομονετικά κάθε εβδομάδα για ένα νέο επεισόδιο. Το “ραντεβού” με την τηλεόραση ήταν μια τελετουργία — ένα κοινωνικό γεγονός που συνέδεε ανθρώπους και προκαλούσε συζητήσεις. Κάθε εβδομάδα, οι συνδρομητές έπρεπε να κάνουν υπομονή, να περιμένουν το επόμενο επεισόδιο και να μοιράζονται τις αντιδράσεις τους με φίλους και γνωστούς. Αυτό το ρυθμισμένο πρόγραμμα έδινε στη σειρά την ευκαιρία να εξελιχθεί και να αναπτυχθεί στον χρόνο, και αποτελούσε μια εμπειρία που όλοι ζούσαν με τον ίδιο ρυθμό.
Όμως, με την κυκλοφορία της πρώτης σεζόν του House of Cards το 2013, το Netflix έφερε την επανάσταση: όλα τα επεισόδια της σεζόν ήταν διαθέσιμα ταυτόχρονα. Ένα μοντέλο που απομακρυνόταν από τις παραδοσιακές τηλεοπτικές συνήθειες και ενίσχυε την ιδέα του binge-watching, δηλαδή της ασταμάτητης παρακολούθησης σειρών. Ολόκληρη η σεζόν μπορούσε να καταναλωθεί σε μια εβδομάδα, ακόμα και σε μια μέρα. Αυτός ο νέος τρόπος προβολής δεν περιορίστηκε απλώς στο να αλλάξει τον τρόπο που παρακολουθούμε σειρές, αλλά επαναπροσδιόρισε την αντίληψή μας για τον χρόνο και την αξία της αναμονής.
Μέσα από το Targeted.gr, θα αναλύσουμε πώς το binge-watching επηρεάζει όχι μόνο τη βιομηχανία του θεάματος, αλλά και τη συμπεριφορά του θεατή, τις κοινωνικές δυναμικές, και τις εμπορικές στρατηγικές των πλατφορμών. Πώς θα ήταν η τηλεοπτική εμπειρία αν το Netflix είχε κρατήσει το εβδομαδιαίο μοντέλο προβολής; Ποιες επιπτώσεις θα είχε αυτό στη σύνθεση των ιστοριών, στην παραγωγή περιεχομένου, και στο κοινό; Και κυρίως, πώς το binge-watching επηρέασε την πολιτιστική και κοινωνική μας ζωή;
Ας κάνουμε μια αναδρομή σε αυτή την αλλαγή για να κατανοήσουμε πώς το Netflix επηρέασε την εποχή του streaming και πώς θα ήταν ο κόσμος χωρίς αυτή τη ριζική αλλαγή στον τρόπο που βλέπουμε τηλεόραση.
Οι ψυχολογικές επιπτώσεις: Η απώλεια της προσμονής
Η εβδομαδιαία προβολή:
• Χτίζει ένταση και προσμονή: Όπως συνέβαινε με κλασικές σειρές περασμένων δεκαετιών βλ. Twin Peaks, Lost, Breaking Bad, η αναμονή ανάμεσα στα επεισόδια δημιουργούσε έντονη φρενίτιδα θεωριών και ανυπομονησίας. Οι θεατές είχαν την ευκαιρία να “βυθιστούν” στην ιστορία, να εξετάσουν κάθε λεπτομέρεια και να προσπαθήσουν να μαντέψουν την επόμενη εξέλιξη. Κάθε νέο επεισόδιο ήταν σαν ένα μικρό γεγονός που έφερνε μαζί του νέες αποκαλύψεις και συζητήσεις.
• Δίνει χρόνο για χώνεψη: Η εβδομαδιαία κυκλοφορία επέτρεπε στους θεατές να επεξεργαστούν τις εξελίξεις και να αναλύσουν τις εντυπώσεις τους χωρίς την πίεση της ανάγκης να παρακολουθήσουν όλα τα επεισόδια μαζεμένα. Αυτή η “χώνεψη” δημιουργούσε βάθος στη σχέση του κοινού με την πλοκή και τους χαρακτήρες, ενισχύοντας την εμπειρία της σειράς.
• Ενίσχυε την “πολιτιστική συνοχή”: Με την εβδομαδιαία προβολή, όλοι οι θεατές παρακολουθούσαν την ίδια σκηνή την ίδια εβδομάδα — μία κοινή εμπειρία που συνέδεε ανθρώπους, ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης ή άλλων διαφορών. Ήταν μια πολιτιστική στιγμή που όλοι συμμετείχαν, και η συζήτηση γύρω από το επεισόδιο επηρέαζε τη γενική κουλτούρα της εποχής. Σήμερα, με το binge-watching, αυτή η κοινή εμπειρία έχει χαθεί, καθώς ο καθένας παρακολουθεί με το δικό του ρυθμό, χωρίς τον άμεσο κοινωνικό αντίκτυπο.
Αν το Netflix είχε ακολουθήσει το εβδομαδιαίο μοντέλο; Ίσως να είχαμε λιγότερη τηλεοπτική εξουθένωση, καθώς οι θεατές θα μπορούσαν να επικεντρωθούν περισσότερο στο κάθε επεισόδιο ξεχωριστά. Αυτό θα οδηγούσε σε μια πιο ουσιαστική σύνδεση με τα σενάρια και τους χαρακτήρες, και ενδεχομένως θα δημιουργούσε πιο βιώσιμες και πλούσιες τηλεοπτικές εμπειρίες, με μεγαλύτερη διάρκεια και βάθος.
Η κοινωνική διάσταση των spoilers: Πώς το binge-watching επηρεάζει τη συλλογική τηλεοπτική εμπειρία
Το binge-watching επέβαλε το “δείτε τα όλα ΤΩΡΑ” μοντέλο. Όποιος δεν το έκανε, ήταν εκτεθειμένος σε spoilers, ειδικά στα social media. Το εβδομαδιαίο μοντέλο:
• Ρυθμίζει τη δημόσια συζήτηση: Επιτρέπει σε όλους να συμμετέχουν ισότιμα στη διάλογο.
• Προστατεύει την εμπειρία της έκπληξης: Δεν χρειάζεται να κρύβεσαι από το ίντερνετ.
Αν το Netflix κρατούσε την εβδομαδιαία κυκλοφορία, τα επεισόδια θα ζούσαν περισσότερο στον χρόνο. Θα γινόταν “μικρές γιορτές” κάθε εβδομάδα, όχι κάτι που ξεχνάς μετά από 2 μέρες.
Cobra Kai, Netflix (2018 – 2025)
Δείτε επίσης: Όταν όλα ξεκίνησαν: 20 χρόνια από τη γέννηση του YouTube
Δημιουργική πλευρά: Αλλαγή στον τρόπο γραφής και παραγωγής
Οι σεναριογράφοι πλέον γράφουν σειρές με τη λογική του binge. Αυτό σημαίνει:
• Τα επεισόδια λειτουργούν λιγότερο ως αυτοτελή κομμάτια και περισσότερο ως μέρη μιας μεγάλης “ταινίας”.
• Λιγότερα cliffhangers, λιγότερη ανάγκη για έντονη κορύφωση σε κάθε επεισόδιο.
Με το εβδομαδιαίο μοντέλο:
• Οι δημιουργοί είχαν κίνητρο να προσφέρουν “γεμάτα” επεισόδια.
• Οι χαρακτήρες είχαν χώρο να εξελιχθούν φυσικά.
• Το κοινό δεν περίμενε να κρίνει μια σειρά μόνο από το “μπαμ” στο τέλος της σεζόν.
Εμπορικές διαστάσεις: Το binge είναι “καύσιμο” για συνδρομές
Αντίθετα με το τι πιστεύουμε, το binge βοηθά το Netflix όχι απαραίτητα λόγω ποιότητας περιεχομένου, αλλά γιατί:
• Δίνει την ψευδαίσθηση “παραγωγικότητας” (“τελείωσα μια ολόκληρη σεζόν!”).
• Αυξάνει τον “engagement time”.
• Χτίζει συνήθεια: “Αφού το ξεκίνησα, να το τελειώσω απόψε.”
Με εβδομαδιαία κυκλοφορία, ίσως να ήταν πιο δύσκολο να κρατηθούν οι συνδρομητές, ειδικά αν είχαν την επιλογή να εγγραφούν, να δουν, και να φύγουν.
Η αναστροφή του κύκλου: Πλατφόρμες που επέστρεψαν στο εβδομαδιαίο μοντέλο
Το ενδιαφέρον είναι ότι:
• Το Disney+ έχει επαναφέρει την εβδομαδιαία προβολή σε πολλές από τις σειρές του όπως το Mandalorian και το Shogun. Αυτή η προσέγγιση φαίνεται να αποδίδει καλά σε πολλές περιπτώσεις, με το κοινό να ανταποκρίνεται θετικά στην αναμονή μεταξύ των επεισοδίων.
• Το MAX συνεχίζει να ακολουθεί το μοντέλο “ένα επεισόδιο την εβδομάδα” για πολλές σειρές του, όπως το Succession και το The Last of Us, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις όπως το Margarita επιλέγει να κυκλοφορήσει 4 επεισόδια ανά εβδομάδα, προσφέροντας μια ελαφρώς διαφορετική προσέγγιση.
• Το Apple TV+ ακολουθεί ένα υβριδικό μοντέλο, κυκλοφορώντας 2-3 πρώτα επεισόδια ταυτόχρονα και ακολουθώντας την εβδομαδιαία προβολή για τα επόμενα επεισόδια. Αυτό επιτρέπει στους θεατές να «ανασάνουν» λίγο πριν ξεκινήσει η αναμονή για τα υπόλοιπα επεισόδια.
Φαίνεται πως το binge δεν είναι ο μόνος τρόπος.
Shogun, Disney+ (2024)
Συμπέρασμα: Χάσαμε κάτι ή κερδίσαμε;
Το binge-watching μας προσέφερε ελευθερία, ταχύτητα, και άμεση ικανοποίηση. Αλλά μας στέρησε την προσμονή, τη συζήτηση, τη συναισθηματική δέσμευση με τα έργα. Αν το Netflix είχε ακολουθήσει διαφορετική στρατηγική; Ίσως σήμερα να παρακολουθούσαμε λιγότερα, αλλά να τα θυμόμασταν περισσότερο.
Ίσως το μέλλον της τηλεόρασης να προσφέρει τον καλύτερο συνδυασμό των δύο κόσμων: binge όταν είναι αναγκαίο και εβδομαδιαία προβολή όταν η ιστορία χρειάζεται περισσότερο χρόνο.