Ισχυρές τώρα οι προοπτικές για ορυκτές πρώτες ύλες
Αγορά-κλειδί για την εξέλιξη του παραγωγικού μοντέλου τα ελληνικά κοιτάσματα ορυκτών πρώτων υλών, σύμφωνα με την ΤτΕ
Η στρατηγική απόφαση για την αξιοποίηση των διαθέσιμων κοιτασμάτων ορυκτών πρώτων υλών στην Ελλάδα μπορεί να αλλάξει άρδην το παραγωγικό μοντέλο της χώρας συμβάλλοντας στην ανάπτυξη αλλά και την ευημερία, όπως τονίζει στην έκθεσή της η Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ).
Ειδικότερα, η ενδιάμεση έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος του 2023 σε εκτενές υποκεφάλαιο εστιάζει στις ορυκτές πρώτες ύλες, στις προκλήσεις αλλά και τη θέση της χώρας μας στη συγκεκριμένη αγορά. Σύμφωνα με την έκθεση, η παραγωγή και οι εξαγωγές ορυκτών πρώτων υλών είναι μια αγορά με προοπτικές δυναμικής ανάπτυξης, η οποία όμως έχει αλληλεπίδραση με τις πολιτικές προστασίας του περιβάλλοντος, την ενεργειακή μετάβαση και τη διαφύλαξη της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος. Σε αυτό το πλαίσιο οι αναλυτές της έκθεσης τονίζουν πως η ανάπτυξη της μεταποίησης που θα προκύψει από στρατηγικές αποφάσεις εκμετάλλευσης των διαθέσιμων κοιτασμάτων της Ελλάδας θα ενδυναμώσει και τις προσπάθειες τροποποίησης του παραγωγικού της προτύπου με την αξιοποίηση της καινοτομίας στη διαφοροποίηση των απαιτούμενων πρώτων υλών και των πηγών προμήθειάς τους, την αύξηση των εξαγωγών και της συμμετοχής της χώρας στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας, συμβάλλοντας σε αύξηση της απασχόλησης και της ευημερίας.
Ευκαιρίες
Σύμφωνα με γεωλογικές μελέτες, 9 σημαντικά επιβεβαιωμένα κοιτάσματα ορυκτών πρώτων υλών στην Ευρώπη βρίσκονται στη Γροιλανδία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία, τη Νορβηγία, αλλά και την Ελλάδα. Ωστόσο, η πραγματοποίηση των απαραίτητων γεωλογικών μελετών σε κοιτάσματα δεν συνεπάγεται τη δυνατότητα άμεσης εξόρυξης, επεξεργασίας και εκμετάλλευσης.
Αναφορικά με την παραγωγή και τη θέση της Ελλάδας, σημειώνεται πως τα αποθέματα κρίσιμων πρώτων υλών προς εν δυνάμει αξιοποίηση στην Ελλάδα είναι σημαντικά, γεγονός που μπορεί να ενισχύσει τις εξαγωγές και το γεωπολιτικό της ρόλο. Μεταξύ των ορυκτών πρώτων υλών, ήδη πραγματοποιείται εξόρυξη βωξίτη, νικελίου, κοβαλτίου, μαγνησίτη, χαλαζία και χαλκού. Αύξηση καταγράφεται στην παραγωγή χρυσού και γύψου. Τα αποδεδειγμένα και καταγεγραμμένα διαθέσιμα κοιτάσματα περιλαμβάνουν επίσης κοβάλτιο, λίθιο, γραφίτη, καθώς και σπάνιες γαίες. Η εκμετάλλευση αυτών των κοιτασμάτων, σε συνδυασμό με τις τεχνολογικές και περιβαλλοντικές απαιτήσεις σε πρώτες ύλες, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των εξαγωγών, αλλά και να ενισχύσει εγχώριες παραγωγικές επενδύσεις οι οποίες θα συμβάλουν στη διαφοροποίηση του σημερινού παραγωγικού προτύπου.
Προκλήσεις
Η έκθεση εστιάζει στην εθνική πολιτική για την αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών και επισημαίνει πως απαιτεί τροποποιήσεις στις χρήσεις γης, τον χωροταξικό σχεδιασμό, το νόμο περί λατομείων και τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις. Οι άξονες δράσης για την αξιοποίηση των εγχώριων κοιτασμάτων κρίσιμων πρώτων υλών θα πρέπει να έχουν μακροχρόνιο ορίζοντα και ολοκληρωμένη αιτιολόγηση, καθώς πρόκειται για εθνικό πλούτο στρατηγικής σημασίας. Ορισμένα κοιτάσματα βρίσκονται σε παράκτιο ή υποθαλάσσιο χώρο και η εκμετάλλευσή τους περιπλέκεται από τις εκκρεμότητες οριστικής οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου. Μέχρι σήμερα πραγματοποιήθηκαν 1.699 ερευνητικές γεωτρήσεις, που αφορούν κυρίως θειούχα μεταλλεύματα και χαλκό (28%), μεταλλεύματα χρωμίτη (22%), μεταλλεύματα προσχωματικού χρυσού (16%), βιομηχανικά ορυκτά-φωσφορίτες (14%) και μεταλλεύματα μαγγανίου (9%).
Πηγή: naftemporiki.gr