Η σοκαριστική αλήθεια για τις κήλες και τη βαριά προπόνηση
Μήπως αυτό το τράβηγμα που νιώθεις μετά από αυτή την τελευταία δύσκολη επανάληψη δεν προέρχεται από τους μύες; Ναι, κι όμως. Αυτή η έντονη καταπόνηση μπορεί να οδηγήσει σε κάτι παραπάνω από πιάσιμο. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να οδηγήσει σε μια επώδυνη και δυνητικά επικίνδυνη επιπλοκή, μια κήλη. Μια κήλη του κοιλιακού τοιχώματος αποτελεί δυστυχώς συχνή επιπλοκή της επαναλαμβανόμενης καταπόνησης κατά τη διάρκεια της προπόνησης. Μάλιστα, η κήλη έχει χτυπήσει την πόρτα και διάσημων κορμιών της showbiz, όπως του Dwayne “The Rock” Johnson και του Jason Momoa. Κι όμως, ούτε ο Black Adam ούτε ο Aquaman είναι «αλεξίσφαιροι»!
Τι ακριβώς είναι η κήλη και γιατί χρειάζεται προσοχή;
Με απλά λόγια, μια κήλη προκύπτει όταν ένα τμήμα του σπλάχνου ή ιστού προβάλλει προς τα έξω μέσω ενός αδύναμου σημείου στους μύες του κοιλιακού τοιχώματος. Εμφανίζεται με τη μορφή εξογκώματος που σε πρώτη φάση είναι ανώδυνο. Ωστόσο, εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να καταστεί επώδυνο ή ακόμα και να μετατραπεί σε επείγον περιστατικό. Οι πιο κοινές μορφές κήλης του κοιλιακού τοιχώματος που οφείλονται συχνά σε αυξημένη καταπόνηση είναι η βουβωνοκήλη που αναπτύσσεται στη βουβωνική χώρα ιδίως στους άνδρες και η ομφαλοκήλη που εντοπίζεται κοντά στον ομφαλό.
Ο Δρ. Γεώργιος Πανούσης είναι γενικός χειρουργός στην Αθήνα και απέκτησε την ειδικότητα της γενικής χειρουργικής το 1999. Είναι Αναπληρωτής Διευθυντής στη ΣΤ' Χειρουργική Κλινική του Νοσοκομείου Υγεία και εκπαιδευτής σε λαπαροσκοπικές τεχνικές, τοποθέτηση φλεβικών καθετήρων και αποκατάσταση κηλών.
Πάντα υπάρχει κίνδυνος η έντονη γυμναστική να προκαλέσει κήλες;
Αν και υπάρχει κίνδυνος η έντονη προπόνηση να συμβάλει στο σχηματισμό κήλης, στην πραγματικότητα τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα. Οι κήλες εμφανίζονται αρκετά συχνά, ιδίως λόγω κάποιας αδυναμίας στο κοιλιακό τοίχωμα κοντά στον ομφαλό ή στη βουβωνική χώρα που είναι υπαρκτή ήδη από τη στιγμή της γέννησης. Πολλοί άνθρωποι συνεπώς αναπτύσσουν κήλες σε αυτά τα σημεία, ακόμη και χωρίς να ασκηθεί σε αυτές τις περιοχές υπερβολική πίεση λόγω βαριάς προπόνησης. Μάλιστα, οτιδήποτε αυξάνει την πίεση στην κοιλιακή χώρα (βήχας, άρση βαρών, φτέρνισμα ή έντονη πίεση κατά τις κενώσεις) μπορεί να επιβαρύνει τους ήδη εξασθενημένους μύες του κοιλιακού τοιχώματος και να προκαλέσει κήλη. Έτσι, ναι, η έντονη άσκηση ή η άρση βαρών μπορεί να προκαλέσει κήλη, αλλά αν υπάρχει προδιάθεση, μια κρίση βήχα ή δυσκοιλιότητας είναι εξίσου πιθανό να την προκαλέσει. Δεν μπορεί κανείς με ακρίβεια να προβλέψει ποιοι άνθρωποι θα αναπτύξουν κήλη, οπότε δεν χρειάζεται να αποφεύγει κανείς τη σωματική δραστηριότητα από τον φόβο ότι μπορεί να εμφανίσει κήλη. Ωστόσο, φυσικά χρειάζεται προσοχή και μέτρο.
Πώς να αποφύγεις τις κήλες εάν προπονείσαι
Ναι, μπορείς να μειώσεις τον κίνδυνο ανάπτυξης κήλης, χωρίς να χρειαστεί να σταματήσεις ή να αλλάξεις τις προπονήσεις σου. Αρχικά, είναι πολύ σημαντικό να κάνεις κάθε άσκηση με τη σωστή τεχνική. Αν δεν είσαι σίγουρος, βρες έναν προπονητή που να μπορεί να σε καθοδηγήσει κατάλληλα. Παράλληλα, είναι πολύ σημαντικό να μην υπερβάλεις με τα βάρη. Μην κάνεις το λάθος να προσπαθήσεις να σηκώσεις πολλά κιλά πολύ γρήγορα, γιατί το λιγότερο που μπορεί να συμβεί είναι να τραυματιστείς, και το σοβαρότερο να εμφανίσεις κήλη. Αύξησε σταδιακά το βάρος και εστίασε στην τεχνική σου.
Η ενδυνάμωση επίσης των μυών του κορμού μπορεί να αποβεί σωτήρια σε ό,τι αφορά τις κήλες αλλά και τη συνολική υγεία και εικόνα του σώματός σου. Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, μην παραλείπεις το ζέσταμα. Ξεκίνα πάντα με δυναμικές διατάσεις ή ελαφριές ασκήσεις για να προετοιμάσεις το σώμα σου για την προπόνηση που θα ακολουθήσει, όσο έντονη κι αν είναι.
Τι γίνεται αν αναπτυχθεί κήλη;
Είναι σημαντικό να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά ώστε να εντοπίσεις τυχόν συμπτώματα κήλης προτού να είναι αργά. Αρχικά, αν παρατηρήσεις μια περίεργη διόγκωση στην κοιλιά ή στην περιοχή της βουβωνικής χώρας, ειδικά όταν στέκεσαι ή σηκώνεις βάρη, μπορεί πράγματι να πάσχεις από κήλη. Εάν μάλιστα στο σημείο της διόγκωσης εμφανίζεται και πόνος ή αίσθημα τραβήγματος ή η διόγκωση αυξάνεται σε μέγεθος με την πάροδο του χρόνου, τότε θα πρέπει να αξιολογήσει την κατάσταση ένας γενικός χειρουργός, ώστε να προτείνει και το κατάλληλο σχέδιο αντιμετώπισης.
Ως προς το σχέδιο αντιμετώπισης, γενικά οι περισσότερες κήλες αποκαθίστανται χειρουργικά ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος εμφάνισης κάποιας επικίνδυνης επιπλοκής στο μέλλον. Μην ανησυχείτε όμως, καθώς τα πράγματα δεν είναι όσο περίπλοκα ήταν στο παρελθόν. Πλέον, το χειρουργείο κήλης έχει καταστεί επέμβαση ρουτίνας, ενώ μπορεί να πραγματοποιηθεί και με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο. Με τη λαπαροσκοπική χειρουργική, οι κήλες πλέον αντιμετωπίζονται επιτυχώς χωρίς να επιβαρύνεται ο ασθενής και χωρίς να χρειαστεί πολύς καιρός μέχρι να αναρρώσει. Ο Γενικός Χειρουργός στην Αθήνα, Δρ. Γεώργιος Πανούσης, αντιμετωπίζει χειρουργικά τις κήλες με την ενδεδειγμένη ανά περίπτωση τεχνική, ώστε να μπορέσει κάθε ασθενής να επιστρέψει ταχύτατα στην καθημερινότητά του αλλά και στις προπονήσεις του.