Από τον Θέμη Μπολτσή

Σε μια ενδιαφέρουσα αντανάκλαση των σύγχρονων ανησυχιών της κοινωνίας, το Oxford University Press (ο μεγαλύτερος πανεπιστημιακός εκδοτικός οίκος στον κόσμο) επέλεξε τη φράση “brain rot” ως λέξη της χρονιάς για το 2024.

Ο όρος, “σήψη του εγκεφάλου” ή “σαπίλα του εγκεφάλου” στα ελληνικά, συνοψίζει την αντιληπτή παρακμή της γνωστικής λειτουργίας λόγω υπερβολικής έκθεσης σε χαμηλής ποιότητας ψηφιακό περιεχόμενο και αναδείχθηκε ως ένας εύστοχος χαρακτηρισμός της εποχής μας. Η επιλογή αυτή καθορίστηκε μέσω ενός συνδυασμού δημόσιας ψηφοφορίας και ανάλυσης από τους λεξικογράφους του Oxford, αναδεικνύοντας τον αντίκτυπο των ψηφιακών μέσων στην ψυχική υγεία.

Η επιλογή του “brain rot” εκφράζει τους φόβους σχετικά με το πώς το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενδέχεται να επηρεάζουν την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε κριτικά και να εμβαθύνουμε στις ιδέες μας. Ο όρος έγινε δημοφιλής μέσα από διαδικτυακές συζητήσεις, όπου οι χρήστες, είτε με χιούμορ είτε με κριτική διάθεση, σχολίαζαν τη δική τους ή άλλων μειωμένη συγκέντρωση και πνευματική συμμετοχή. Η επιλογή του φέρνει στο προσκήνιο την συζήτηση σχετικά για την ποιότητα του περιεχομένου που καταναλώνουμε και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του στη νοητική μας διαύγεια.

Η ανακοίνωση έρχεται μάλιστα σε μια περίοδο όπου αυξάνονται οι τάσεις για “digital detoxes”, εφαρμογές mindfulness και εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση της ψηφιακής παιδείας. Οι ειδικοί προτείνουν ότι το “brain rot” θα μπορούσε να λειτουργήσει ως κάλεσμα αφύπνισης, παρακινώντας άτομα και θεσμούς να επανεξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο επιμελούμαστε και καταναλώνουμε το ψηφιακό περιεχόμενο.

Η λέξη της χρονιάς για το 2024, λοιπόν, δεν αντικατοπτρίζει μόνο ένα trend στο λεξιλόγιο που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι παγκοσμίως, αλλά ταυτόχρονα καυτηριάζει και τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τους πιθανούς κινδύνους του.