Αυτό το ένα έξτρα ποτό τα σαββατοκύριακα, το ένα τσιγάρο παραπάνω, αυτό το άκρως λιπαρό γεύμα που παραγγείλατε απέξω, μπορεί να είναι πιο επικίνδυνα απ’ότι θεωρούσατε, ειδικά αν υπάρχει συστηματικότητα. Γιατί; Γιατί αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων ζητημάτων υγείας, ακόμα και καρκίνο του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού δεν είναι πια ένα θέμα ταμπού. Αντίθετα, σήμερα γνωρίζουμε πολύ περισσότερα από ποτέ για το πώς μπορούμε να τον προλάβουμε και να τον αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά. Ίσως το πιο ενθαρρυντικό στοιχείο είναι πως αρκετοί παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισής του εξαρτώνται από τις επιλογές που κάνουμε καθημερινά. Κι όμως, μικρές αλλαγές στη διατροφή, τη φυσική δραστηριότητα και τις καθημερινές συνήθειες μπορούν να κάνουν τεράστια διαφορά. Αν και πολλοί παράγοντες κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού δεν μπορούν να ελεγχθούν, όπως η ηλικία ή η κληρονομικότητα, υπάρχουν αρκετοί που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και τις καθημερινές μας συνήθειες, οι οποίοι θεωρούνται τροποποιήσιμοι.

Παχυσαρκία και αυξημένο σωματικό βάρος

Η παχυσαρκία, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση, έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Ο λιπώδης ιστός αποτελεί πηγή παραγωγής οιστρογόνων, τα οποία συνδέονται με την ανάπτυξη ορμονοεξαρτώμενων όγκων. Μελέτες δείχνουν ότι γυναίκες με αυξημένο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο συγκριτικά με γυναίκες φυσιολογικού βάρους. Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μέσω ισορροπημένης διατροφής και συστηματικής σωματικής άσκησης αποτελεί συνεπώς σημαντικό προληπτικό μέτρο.

Κατανάλωση αλκοόλ

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται σαφώς με αυξημένο κίνδυνο. Ακόμη και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (π.χ. ένα ποτό ημερησίως) έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει το ποσοστό εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Το αλκοόλ επηρεάζει την παραγωγή και τον μεταβολισμό των οιστρογόνων, ενώ προκαλεί οξειδωτικό στρες στα κύτταρα του μαζικού αδένα. Ο περιορισμός ή η διακοπή του αλκοόλ αποτελεί μια από τις πιο αποτελεσματικές επιλογές πρόληψης, ειδικά για γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό.

Σωματική αδράνεια

Η καθιστική ζωή και η μειωμένη φυσική δραστηριότητα συμβάλλουν στην αύξηση του σωματικού λίπους και επηρεάζουν την ορμονική ισορροπία, γεγονός που ευνοεί την καρκινογένεση. Η τακτική άσκηση, όπως περπάτημα, ποδηλασία ή κολύμβηση, όχι μόνο μειώνει το βάρος αλλά συμβάλλει και στη ρύθμιση της φλεγμονής και των επιπέδων ινσουλίνης, προσφέροντας προστατευτικό αποτέλεσμα. Ακόμη και το καθημερινό περπάτημα 30 λεπτών μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά. Δεν χρειάζονται υπερβολές, αλλά συνέπεια και διάθεση για αλλαγή.

Θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης

Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (ιδίως όταν περιλαμβάνει συνδυασμό οιστρογόνων και προγεσταγόνων) μετά την εμμηνόπαυση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Ειδικά η συνδυασμένη θεραπεία (και με τα δύο ορμονικά σκευάσματα) έχει αποδειχθεί πιο επικίνδυνη από τη μονοθεραπεία με οιστρογόνα. Είναι σημαντικό κάθε γυναίκα να συζητά εκτενώς με ειδικούς όπως ένας γυναικολόγος αλλά και ένας χειρουργός μαστού τα οφέλη και τους κινδύνους πριν αποφασίσει να ξεκινήσει μια τέτοιου είδους θεραπεία.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Οι Καλύτεροι Χειρουργοί Μαστού – Μαστολόγοι στην Ελλάδα το 2025

Θηλασμός

Ο θηλασμός είναι μια φυσική διαδικασία που προστατεύει το βρέφος αλλά και τη μητέρα. Οι γυναίκες που θηλάζουν για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Αυτό οφείλεται στις αλλαγές που προκαλούνται στον ιστό του μαστού και στη μείωση των οιστρογόνων κατά την περίοδο της γαλουχίας.

Λανθασμένες διατροφικές συνήθειες

Η διατροφή είναι ίσως το πιο υποτιμημένο όπλο πρόληψης. Πολλές γυναίκες αγνοούν ή επιλέγουν να αγνοήσουν ότι τα κορεσμένα λίπη, τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τα πολλά σάκχαρα επιβαρύνουν τον οργανισμό. Αντίθετα, η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, ξηρών καρπών, ψαριού και δημητριακών ολικής άλεσης λειτουργεί άκρως προστατευτικά προς τον οργανισμό, αφού προσφέρει αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες. Η μεσογειακή διατροφή έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο όχι μόνο για καρκίνο του μαστού αλλά και για άλλες μορφές καρκίνου και καρδιαγγειακά νοσήματα.

Κάπνισμα

Το κάπνισμα, ιδιαίτερα όταν ξεκινά σε νεαρή ηλικία ή συνδυάζεται με κατανάλωση αλκοόλ, έχει συσχετιστεί με αύξηση του κινδύνου καρκίνου του μαστού. Οι τοξικές ουσίες του καπνού επηρεάζουν το DNA των κυττάρων του μαζικού αδένα και επιταχύνουν τη διαδικασία της καρκινογένεσης. Η διακοπή του καπνίσματος σε κάθε ηλικία μειώνει τον κίνδυνο και συμβάλλει στη διατήρηση της γενικότερης υγείας.

Συχνές ερωτήσεις

1.Ποιο είναι το πιο σημαντικό που μπορώ να αλλάξω για να μειώσω τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού;

Η διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους, η αποφυγή του αλκοόλ και του καπνίσματος, καθώς και η τακτική άσκηση θεωρούνται οι πιο αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης.

2.Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μετά την εμμηνόπαυση είναι πάντα επικίνδυνη;

Όχι πάντα, αλλά η μακροχρόνια χρήση αυξάνει τον κίνδυνο. Πρέπει να αξιολογείται με προσοχή σε συνεργασία με τον εκάστοτε γιατρό. 

3.Ο θηλασμός προστατεύει όλες τις γυναίκες;

Ναι, ο θηλασμός έχει αποδεδειγμένα προστατευτικό ρόλο σε όλες τις γυναίκες, ανεξαρτήτως ιστορικού.

4.Μπορεί η υγιεινή διατροφή να εξαλείψει τελείως τον κίνδυνο;

Όχι, αλλά μειώνει σημαντικά την πιθανότητα. Ορισμένοι παράγοντες (π.χ. γενετικοί) δεν μπορούν να τροποποιηθούν.

5.Πόσο συχνά πρέπει να κάνω εξετάσεις;

Οι οδηγίες ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και το ατομικό ιστορικό. Γενικά, οι περισσότερες γυναίκες πρέπει να ξεκινούν μαστογραφία μετά τα 40 και να κάνουν αυτοεξέταση κάθε μήνα.

Γενικά, η πρόληψη του καρκίνου του μαστού δεν είναι ποτέ απόλυτα εφικτή, αλλά η διαχείριση των τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισής του. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η συστηματική αυτοεξέταση και οι τακτικοί προληπτικοί έλεγχοι αποτελούν τη βάση για έγκαιρη διάγνωση και καλύτερη πρόγνωση.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα Wellbeing και μείνετε στην κορυφή των εξελίξεων!