Η έκθεση του Μάριο Ντράγκι για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και την πορεία της στην τεχνολογία, αντιμετωπίζει αυτό που οι Ιάπωνες αποκαλούν «ψηφιακό έλλειμμα» στην Ευρώπη: την υπερβολική εξάρτηση από την ξένη τεχνολογία. Αυτή η διαρροή χρημάτων, ταλέντου και ανεξαρτησίας είναι ένα στρατηγικό, υπαρξιακό πρόβλημα. Η έκθεση αναζωπύρωσε γρήγορα μια συζήτηση σχετικά με τη φιλοδοξία πολλών δεκαετιών για την άρση των περιττών φραγμών και τελικά τη δημιουργία μιας ένωσης κεφαλαιαγορών. Προτρέπει επίσης σημαντικές επενδύσεις.

Ωστόσο, ένα ερώτημα παραμένει ασαφές: τι είδους έργα θα πρέπει να προωθηθούν με τα προβλεπόμενα εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ, για να γίνει η ΕΕ μια πιο επιτυχημένη, καινοτόμος οικονομία; Θα ήταν μια χαμένη ευκαιρία να εστιάσουμε στην ποσότητα αντί στην ποιότητα αυτού που μπορούν να αναπτύξουν οι ψηφιακοί μελλοντικοί Ευρωπαίοι. Αντί να προσπαθεί να αντιγράψει τη Silicon Valley, η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει την καινοτόμο επιτυχία με βάση τις δικές της αξίες, επισημαίνει με άρθρο της στους Financial Times, η Μαριέτσε Σακέα, συνεργάτης στο Ινστιτούτο Ανθρωποκεντρικής Τεχνητής Νοημοσύνης του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και στο Κέντρο Πολιτικής Κυβερνοχώρου και συγγραφέας του «The Tech Coup».

Όπως επισημαίνει η Μ. Σακέα, η απάντηση στην υστέρηση ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης δεν βρίσκεται μόνο στο έξυπνο στοίχημα όσον αφορά στην αναδυόμενη τεχνολογία, στις επενδύσεις σε δημόσια ψηφιακή υποδομή και στην υποστήριξη της δημιουργίας ενός Eurostack — ή ευρωπαϊκών εναλλακτικών σε κάθε επίπεδο της τεράστιας γκάμας τεχνολογιών, από εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης έως κέντρα δεδομένων.

Πέρα από την άρση των φραγμών μεταξύ των κρατών μελών που εμποδίζουν την κλιμάκωση σήμερα και την οικοδόμηση των ψηφιακών θεμελίων του αύριο, μπορούμε να αντλήσουμε έμπνευση από επιτυχίες μικρότερης κλίμακας που προσφέρουν μοναδικά παραδείγματα ευρωπαϊκών τεχνολογικών οικοσυστημάτων που βασίζονται σε αξίες.

Η περίπτωση της Mondragon
Η Mondragon Corporation είναι μια βασκική, τεχνολογική ένωση συνεταιρισμών που ελέγχεται από τους εργαζομένους της και που χρησιμεύει ως ελκυστική εναλλακτική λύση στην κλιμάκωση του blitz. Με πωλήσεις που πέρσι ξεπέρασαν σε αξία τα 11 δισ. ευρώ σε πωλήσεις πέρυσι, η εστίασή της στους «ανθρώπους με πραγματικό, δημοκρατικό και αποτελεσματικό τρόπο» καθώς και στην «οικονομική σταθερότητα και βιώσιμη ευημερία» έχει αποδειχθεί εξαιρετική για τις επιχειρήσεις. Η Mondragon είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες της Ισπανίας. Ωστόσο, τα στελέχη δεν κερδίζουν ποτέ περισσότερο από το εξαπλάσιο των μισθών των χαμηλόμισθων υπαλλήλων και δεν υπάρχουν εξωτερικοί μέτοχοι. Το προσωπικό ψηφίζει βασικές αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής και των μισθών.