15 χρόνια μετά, το Shutter Island εξακολουθεί να καθηλώνει με την ατμόσφαιρα του
Έκανε πρεμιέρα στις 19 Φεβρουαρίου 2010
Από τον Αντώνη Παυλίδη
Μέσα από το ομιχλώδες τοπίο, ξεπροβάλλει ένα πλοίο που κατευθύνεται προς το Shutter Island, το απομονωμένο νησί όπου βρίσκεται μια ψυχιατρική κλινική για εγκληματίες με σοβαρές διαταραχές. Βρισκόμαστε στο 1954, και ο Edward “Teddy” Daniels, μαζί με τον νέο του συνεργάτη Chuck Aule, ταξιδεύουν στο άσυλο Ashecliffe για να ερευνήσουν την εξαφάνιση της Rachel Solando, μιας τρόφιμου που είχε προηγουμένως πνίξει τα τρία της παιδιά.
Η πρώτη εικόνα του Teddy δεν είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Τον βλέπουμε στην τουαλέτα του πλοίου, σκυμμένο πάνω από τον νιπτήρα, εξουθενωμένο από τη ναυτία. Η θάλασσα έξω δεν είναι ιδιαίτερα φουρτουνιασμένη, όμως ο ίδιος δείχνει εξαντλημένος και ανήσυχος. Στο κατάστρωμα, γνωρίζει για πρώτη φορά τον Chuck. Λίγο αργότερα, το νησί αρχίζει να φαίνεται μέσα από την ομίχλη. Οι απόκρημνοι βράχοι, οι ψηλοί τοίχοι και οι ένοπλοι φύλακες στην αποβάθρα καθιστούν σαφές ότι το Ashecliffe δεν είναι ένα συνηθισμένο ψυχιατρείο.
Η υπόλοιπη δράση εκτυλίσσεται στο απομονωμένο νησί, όπου ο Martin Scorsese μετατρέπει την απομόνωση σε χαρακτήρα της πλοκής. Από το πλοίο μέχρι και το νησί, που αποπνέει κάτι το απόκοσμο, σχεδόν σαν να προέρχεται από έναν εφιάλτη ή να είναι βγαλμένο από τη φαντασία κάποιου, η αίσθηση του εγκλωβισμού κυριαρχεί.
Αυτά τα στοιχεία, φυσικά, ο Scorsese, σε συνεργασία με τον διευθυντή φωτογραφίας Robert Richardson, τα χειρίζονται με τέτοιον τρόπο, όχι μόνο για να χειραγωγήσουν την εικόνα και, κατά επέκταση, τα συναισθήματα, αλλά και για να δημιουργήσουν την κατάλληλη υπνωτιστική και ταυτόχρονα ονειρική ατμόσφαιρα που απαιτεί η ιστορία που θέλουν μας διηγηθούν.
Κάθε καρέ είναι προσεκτικά επεξεργασμένο, όχι μόνο για να ενισχύσει αυτά τα βασικά αφηγηματικά στοιχεία, αλλά και για να βυθίσει τον θεατή στον κόσμο της ταινίας. Πριν αναλύσουμε πώς η οπτική αφήγηση και η χρήση του χρώματος καθοδηγούν την πλοκή, αξίζει να σταθούμε στον Robert Richardson, έναν από τους σπουδαιότερους διευθυντές φωτογραφίας στην ιστορία του μέσου.
Με τρία Όσκαρ Καλύτερης Φωτογραφίας για τα JFK (1991), The Aviator (2004) και Hugo (2011), καθώς και υποψηφιότητες για εμβληματικές ταινίες όπως Platoon (1986), Born on the Fourth of July (1989), Snow Falling on Cedars (1999), Inglourious Basterds (2009), Django Unchained (2012), The Hateful Eight (2015) και Once Upon a Time in Hollywood (2019), η συμβολή του στην κινηματογραφική αισθητική είναι αδιαμφισβήτητη.
Στο Shutter Island, ο Scorsese αξιοποιεί στο έπακρο την ξεχωριστή ματιά και αισθητική αντίληψη του Richardson, και μαζί δημιουργούν έναν λαβύρινθο από μυστηριώδη μοτίβα, αλλόκοτες φιγούρες και ανεξήγητες καταστάσεις, έναν κόσμο που αιωρείται διαρκώς ανάμεσα στην πραγματικότητα και τον εφιάλτη.
Ο συνδυασμός φωτισμού, κινηματογράφησης, σύνθεσης εικόνας και χρωματικής παλέτας είναι μελετημένος ώστε να δημιουργεί μια εθιστική ατμόσφαιρα, που παράλληλα αναδεικνύει τη συναισθηματική αβεβαιότητα, τη σύγχυση και την ανασφάλεια που βιώνει ο κεντρικός χαρακτήρας. Και, καθώς η ταινία κορυφώνεται στο τραγικό της φινάλε, όλα φωτίζονται μέσα από έναν διαστρεβλωμένο φακό, έναν φακό αλήθειας, σκληρής και αδιαπραγμάτευτης, που σε κάνει να αναρωτιέσαι αν ο εφιάλτης μέσα στον οποίο πίστευες πως ζούσες πριν, ήταν τελικά πιο παρηγορητικός από τη φρικτή πραγματικότητα.
Πηγή: unboxholics.com